Nhãn và sen quyện lấy nhau trong cái nét giao hòa tình tứ đến bâng khuâng. Vị ngọt thanh của quả quí, vị bùi ngan ngát của hương sen cứ mãi thơm ngây nơi đầu lưỡi chẳng muốn rời. Sen và nhãn không những là hai loại thực phẩm độc đáo mà còn là bài thuốc giúp bồi bổ sức khoẻ rất tốt.

Hà Nội đầu đông se se lạnh. Dạo bước qua con phố cổ lúc đêm về, giữa hàng trăm thứ mùi của cuộc sống ồn ào, vẫn nghe rất đỗi thân quen hương thơm của ô mai Hà Nội.

Những hạt sen xanh mướt, tròn lẳn chứa lớp nhân trắng ngần và ngọt lịm, là phần tinh túy nhất để biến tấu ra hàng chục món cao lương mỹ vị.

Thời còn học phổ thông ở miền Bắc lần đầu tiên tôi được dùng cỗ chay ở một ngôi chùa nhỏ. Gọi là cỗ cho oai chứ ở vùng quê nghèo chỉ có vài món "sở trường": Rau muống luộc, nộm đu đủ xanh (trộn với lạc), chuối xanh om với đậu phụ, lá tía tô, khoai sọ (khoai môn sáp vàng) nấu canh, đĩa muối vừng (mè) đen, đĩa muối lạc (đậu phụng). Sang nhất là món đậu phụ rán, đậu đũa xào và đậu phụ kho với nước tương đậu nành.

Chỉ riêng việc dùng nấm làm nhân, đã có tới gần 50 loại bánh xèo chay khác nhau. Bánh xèo chay phong phú không kém gì bánh mặn.

Chưa ai làm một thống kê để xem trong tổng thể thực đơn các món ăn Việt Nam, những món lấy nguyên liệu từ thực vật chiếm tỷ trọng bao nhiêu. Nhưng chắc chắn là người dân Việt có truyền thống làm các món ăn chay cũng lâu dài như văn hiến Việt Nam. Cùng với chiều dài lịch sử Phật giáo gắn liền với đời sống người dân, việc ăn chay trở thành một thành tố trong văn hóa ẩm thực nước nhà.

Ngoại trừ miền Đông Nam Bộ là đất cao, nói chung từ Sài Gòn đổ xuống ĐBSCL, tận mũi Cà Mau là đất ẩm thấp, với lũ lụt hằng năm và nắng lửa mưa dầm của khí hậu nhiệt đới. Rừng rậm nguyên thuỷ thêm nhiều ao cũng bùn lầy. Phần lớn món ăn truyền thống vẫn là sử dụng sản vật địa phương, quanh quẩn gần nhà.

SGTT.VN - Bao nhiêu năm trôi qua, nay dù tóc đã có sợi bạc, tôi vẫn nhớ lời mẹ nói trong bữa cơm nhà: “Những ngọn đậu xanh, đậu đen, đậu đỏ… tuy dân dã ít ai biết nhưng vừa thơm, vừa bùi, ăn rất ngon”.

Trà ướp hoa sen là một loại đặc sản quý của Hà Nội. Nổi tiếng nhất và được lưu truyền bấy lâu vẫn là trà sen Hồ Tây. Ướp trà sen là cả một kỳ công. Có lẽ vì vậy, giá một kg trà sen trên thị trường hiện khoảng bốn triệu đồng.

PNO - Ngoại tôi thường triết lý: “Mỗi món ăn đều mang tới cho ta một hương vị của cuộc sống. Ăn nấm tràm cũng phải biết thưởng thức mới cảm nhận được hương vị ngon ngọt của nó, giống như ta phải trải qua những đắng cay của cuộc đời mới thấy được vị ngọt của hạnh phúc”.