Bên cạnh ưu điểm về màu sắc, gấc còn là một loại quả có nhiều chất dinh dưỡng, tốt cho sức khỏe. Gấc rất giàu lycopen. Theo tỷ lệ khối lượng, nó chứa nhiều lycopen gấp 70 lần cà chua, chứa beta-caroten nhiều gấp 10 lần cà rốt hoặc khoai lang.

Nhiều nghiên cứu cũng cho thấy thành phần vitamin E trong dầu gấc khá cao, các hợp chất của beta caroten, lycopen, alphatocopherol… trong dầu gấc có tác dụng làm vô hiệu hóa 75% các chất gây ung thư nói chung, nhất là ung thư vú ở phụ nữ.

Gấc có tác dụng phòng chống các bệnh như suy dinh dưỡng, thiếu vitamin; thiếu vi chất, giúp tăng khả năng miễn dịch, tăng sức đề kháng cho trẻ em; chống ôxy hoá, chống lão hoá tế bào; loại bỏ các tác động có hại của môi trường (hoá chất độc hại, tia xạ…); giúp da dẻ hồng hào, mịn màng…

Có giá trị dinh dưỡng cao nên quả gấc và dầu gấc được dùng để chế biến các món ăn trong các gia đình. Với một chút khéo léo, các bà nội trợ có thể chế biến cho gia đình những món ăn ngon-bổ-khỏe.

Dầu gấc được chế biến như sau: Bổ đôi quả gấc chín, lấy hết hạt có màng nhầy màu đỏ, dàn mỏng lên khay men hay mâm nhôm, đem phơi nắng hoặc sấy ở nhiệt độ 50-60 độ cho se màng đến khi sờ không dính tay. Dùng dao tách màng ra khỏi hạt. Tiếp tục phơi hoặc sấy cho màng khô hết nước, đem xay hoặc cắt nhỏ, rồi cho vào chõ, đồ chín, ép nóng lấy dầu nguyên chất. Dầu này phải đun cách thủy cho bốc hết hơi nước, nếu không nó sẽ biến màu và mất tác dụng sau hơn 1-2 tháng.

Cũng có thể làm bằng cách sau: cho màng gấc khô đã xay nhỏ vào dầu lạc (hoặc mỡ heo) với tỷ lệ một phần màng và hai phần dầu. Đun nóng 60-70 độ trong nửa giờ, luôn đảo đều. Sau đó, tắt lửa, đảo thêm 30 phút nữa. Để nguội, gạn dầu, bỏ bã.

Món xôi gấc rất dễ chế biến: quả gấc chín bổ ra, vét hạt và màng đỏ rồi bóp với rượu cho màu gấc thêm đỏ. Gạo nếp vo sạch, cho nước vào ngập hơn mặt gạo, ngâm khoảng bảy tiếng đồng hồ rồi xả lại cho sạch, để ráo nước. Trộn gấc với gạo nếp rồi đem đồ.

Gấc là một loại cây dễ trồng, trồng bằng hạt hoặc bằng dây. Nếu trồng bằng hạt cây sẽ nhanh mọc và tốt, nhưng có khi gặp phải trường hợp cây cho toàn hoa đực. Còn trồng bằng dây sẽ đảm bảo cây sẽ cho hoa 100%. Gấc thường được trồng vào tháng 2 hoặc tháng 3 dương lịch. Hoa nở vào tháng 4, tháng 6-8 cho quả và tháng 10 quả chín cho đến tháng 2 -3 năm sau. Quả hình bầu dục, vỏ có nhiều gai, khi chín màu vàng đỏ đẹp tươi. Cây gấc sống lâu,  khoảng 15-20 năm.

 

Anh Thư