Cái tên loempia có gốc gác từ món ăn cũng rất giống chả giò của người Hoa, tên Trung Quốc gọi là lunpia, rồi biến thành lumpia hay loempia khi du nhập sang các nước như Philippines hay Indonesia. Ở vùng nói tiếng Hà Lan, món chả giò này giữ cái tên du nhập là loempia.

Sự khác nhau giữa món chả giò thuần Việt và chả giò của người Hoa hay Indonesia…là ở cách làm nhân và cách làm nước chấm (hay còn gọi là sốt). Vì vậy, các quầy hàng bán chả giò bao giờ cũng ghi rõ “Vietnamese loempia” (chả giò kiểu Việt Nam). Loempia của người Hoa bán tại các nhà hàng Hoa dùng với nước sốt do họ chế biến và đóng chai bán sẵn, có nhãn ghi “loempia sauce”.

Có dịp nếm thử loempia của người Việt ở các chợ ngoài trời trên khắp nước Bỉ, tôi mới thấy cách làm nhân vẫn còn giữ được nguyên gốc. Nhân loempia do người Việt ở Bỉ làm gồm: thịt nạc xay, trứng, miến, mộc nhĩ, nấm hương, giá, cà rốt và thay đổi đôi chút tùy nơi. Món này ăn kèm với nước sốt do người Việt tự chế, có màu đỏ của ớt nhưng cay nhẹ (do làm bằng ớt của Tây), có vị chua ngọt và sánh, rất ngon.

Loempia của người Hoa có thịt các loại nhưng không có miến, mộc nhĩ và cho thêm nhiều loại gia vị khác khá cầu kỳ, khi ăn có vị khác hẳn.

Sự thay đổi lớn nhất của món chả giò ở Bỉ là vỏ bánh không làm bằng bánh đa nem (bột gạo) mà bằng bột mỳ cán mỏng, bán sẵn tại các cửa hàng bán thực phẩm châu Á. Xuất xứ vỏ bánh này thường ghi là từ Singapore hoặc Trung Quốc. Một người Việt bán loempia cho biết, sở dĩ phải dùng vỏ bánh bằng bột mỳ vì người Bỉ đã quen với loempia kiểu của người Hoa du nhập từ trước.

Một chiếc loempia dáng thon thon, dài khoảng 20 cm được bán với giá từ 1 đến 1,2 euro/chiếc. Có nơi bán theo suất 3 euro bốn chiếc, hoặc 5 euro 5 chiếc gồm nhiều kiểu loempia hình dáng khác nhau, nhân cũng khác nhau.

Tại nước Bỉ, người Trung Quốc và người Thái thành công hơn với nhà hàng vì họ đã đến trước người Việt khá lâu và làm ăn lớn chứ không bán buôn ở chợ. Nhà hàng Việt trên nước Bỉ có lẽ chỉ đếm trên đầu ngón tay. Tuy nhiên, món loempia có lẽ là hình ảnh thân thương nhất về người Việt trên xứ này vì là một món ăn, tuy đã bị biến thể, nhưng vẫn giữ hương vị chủ đạo của Việt Nam. Loempia không giúp cho người Việt trở nên giàu có, nhưng cũng giúp họ có một cuộc sống no đủ, không phải sống dựa vào trợ cấp xã hội.

Hương Giang (từ nước Bỉ)