Ếch rộ (nhiều) lên vào đầu mùa mưa, khoảng tháng 7 trở đi. Những ngày mưa,  trẻ con quê tôi hay hát “Trời mưa cho ếch bò ra /cho bầu chóng lớn cho bà nấu canh” hay “Ban ngày ếch ở trong hang, đêm khuya thanh vắng ếch ra ngoài đồng…”

Ếch thường ngủ trong hang đất, ngoài bờ ruộng, cạnh con mương, rãnh nước… Gần như cả mùa khô người ta ít thấy ếch kêu, đến mùa mưa cũng là mùa sinh sản, ếch mới thi nhau bò ra. Chỉ cần nhìn lớp da của ếch, người ta có thể biết nơi chúng sống. Da sần sùi, đen sẫm là ếch sống ngoài bờ ruộng, da nhẵn màu nâu nhạt là ếch nuôi.

Thích nhất là được cầm đèn đi soi ếch trong đêm, người đi soi chẳng cần có kinh nghiệm gì cũng bắt được ếch. Những con ếch đực thường kêu to để chứng tỏ sức mạnh của mình, nhờ đó mà người đi soi phát hiện ra hang ếch. Dùng vợt có tay cầm bằng tre lồng sâu vào bên trong hang, ếch sẽ tự chui vào vợt vì theo phản xạ tự nhiên, loài này chỉ biết tiến chứ không lùi.

Thịt ếch có thể nấu rất nhiều món như bung chuối, chiên giòn, xào đầu hành, nấu lẩu… Ở quê tôi, thường người ta nấu món ếch rất đơn giản, ít sử dụng nguyên liệu.

Nấu nhanh nhất vẫn là món ếch xào đầu hành: ếch được lột da, moi hết nội tạng, chỉ lấy phần thân và đùi. Ướp thịt với bột nêm, ớt, hành, tỏi, để cho ngấm khoảng chừng nửa tiếng. Phi thơm tỏi, cho ếch vào xào lăn. Khi thấy thịt săn lại, cho đầu hành vào, đảo thật nhanh tay. Trút thịt ra dĩa, và thưởng thức ngay lúc hãy còn nghi ngút khói mới hiểu vì sao ếch lại là một đặc sản khiến nhiều người thích thú tới vậy. Thịt ếch dai dai, ăn thơm ngon, nhiều người cho rằng ngon hơn cả thịt gà.

Món ếch xào lăn cũng ngon không kém. Làm món này còn đơn giản hơn: thịt không cần phải ướp trước, chỉ cho dầu ăn vào chảo, đợi dầu sôi trút thịt ếch vào, thêm gia vị, nếm thấy vừa ăn là được. Lúc nấu nhớ để thịt ếch cháy xém một chút ăn sẽ ngon và thơm hơn.

Đùi ếch kho sả ớt thì đảm bảo ăn khỏi chê, vừa thơm vừa bùi béo. Phi vàng sả ớt rồi cho đùi ếch vào, nêm nước mắm vừa ăn, thêm ít nước dừa ngập xâm xấp thịt, đun cho cạn nước. Khi gần được, cho thêm bột ngọt, cà chua bi vào. Thịt ếch sẽ ngả sang màu nâu, trông rất hấp dẫn. Khi ăn rắc thêm mè rang lên trên.

Dù nấu như thế nào thì thịt ếch vẫn luôn là món khoái khẩu của tôi mỗi lần về quê, khi ngoài đồng ruộng râm ran tiếng "ếch… ọp" trong đêm.

Đoàn Xuân