Sau những trận mưa rào đầu hạ mát lành, những dây non bò ra tua tủa, lá xanh mơn mởn, giàn cây dần xanh um. Ngọn vươn dài, những chiếc lá hơi ram ráp hình trái tim xòe bỡ ngỡ.

Một tối sáng trăng đi chơi về khuya chợt bắt gặp làn hương mát lành ngan ngát bẽn lẽn lan tỏa. Sáng hôm sau em chăm chú tìm và thích thú khi phát hiện vài chùm xanh lá mạ phớt vàng lấp ló trong đám lá xanh đậm, rung rinh như cười mỉm. Những bông hoa đã nở rạng rỡ như những ngôi sao.

Nắng hè lọc qua giàn lá xanh mát làm góc sân, hè nhà dịu đi. Gió dường như chịu khó về hơn trên giàn cây thoảng hương thơm dịu nhẹ. Nắng và gió cũng như được ướt hương thơm…

Những chùm hoa thơm được bà nâng niu đặt trên đĩa thắp hương ngày tuần…

Những chùm hoa thơm chị giắt trên tóc mỗi buổi tối…

Những chùm hoa thơm để mẹ có món canh thơm mát ngọt ngào. Canh cua đồng nấu hoa thiên lý.

Những mùa hè hồi ấy chưa nắng nóng như bây giờ, mẹ đi làm đồng về có giỏ cua đồng tươi rói bò lổm ngổm. Chị lụi cụi làm cua giã nhỏ lọc lấy nước. Em mang chiếc rổ nhỏ ra giàn thiên lý hái hoa. Mái đầu nghiêng nghiêng kiếm tìm, ngắt nhẹ nhàng những chùm hoa xinh xắn với những búp nụ thon như ngòi bút, búp đã nở hoa xòe những ngôi sao xanh vàng.

Ngắt thêm nắm lá non xanh. Rổ hoa được ngâm trong chậu nước mưa trong vắt, rửa cho sạch bụi và những chú kiến đen. Những chùm hoa to được ngắt thành từng nhánh nhỏ, vớt ra rổ.

Lá non rửa sạch vò qua. Khi nồi nước cua nổi thịt sôi bồng lên, chị nhẹ tay cho hoa vào, thật khéo lắm để hoa không bị nát, gạch cua không bị vỡ. Nêm nếm thật nhanh tay, canh sôi lên phải bắc ra ngay để hoa không bị nát, giữ nguyên sắc xanh ngắt.

Tô canh thật hấp dẫn với sắc xanh rờn của những búp hoa ngập trong nước canh trong. Những tảng thịt cua nâu nổi trên nền xanh non ấy, điểm chút gạch cua vàng óng ả. Thoảng nhẹ khắp nhà hương thơm khó tả, nhẹ như mùi cốm non, ngát như hương sen, chẳng còn cái tanh tao của cua đồng mà thơm ngây ngất.

Húp một thìa canh, cảm giác như sự kết hợp giữa vị đất đai mát lành của cua đồng và tinh hoa nắng gió với sương khuya của hoa thiên lý làm nên vị ngọt đậm đà mà thanh tao khó tả. Những búp hoa mềm mà giòn, vị bùi ngậy như thấm đẫm hương vị đất trời tinh khiết.

Bên cạnh tô canh là đĩa tép rang đỏ au chen những lát khế vàng, đĩa cà muối trắng tinh… Cái vất vả nhọc nhằn như biến mất, cái nắng mùa hè cũng dịu đi thật nhiều…

Bây giờ ở thành phố cũng dễ thấy hoa thiên lý ở chợ, trong siêu thị. Những bông hoa vẫn xanh màu “thiên lý” như màu thắt lưng của các cô thôn nữ trong thơ xưa. Hoa thiên lý có mặt trong các món ăn gia đình: thiên lý xào thịt bò, bầu dục; canh thiên lý nấu giò sống hay trong món lẩu giữa bàn tiệc sang trọng. Nhưng hình như chỉ nấu canh với cua đồng, món ăn mới thật thanh, thật ngọt, thật thơm.

Và có lẽ chỉ những chùm hoa vừa ngắt trên giàn xuống, giữa chậu nước mưa trong còn muốn nở xòe thêm mới thực còn nguyên hương vị nắng gió đất trời.

Lại muốn được về nhà, giữa trưa hè mẹ nấu cho ăn bát canh cua hoa thiên lý. Đêm trăng sáng, tắt hết điện để hương thiên lý mộc mạc thơm ngát tỏa lan…

TRANG THU