Bà cụ chủ quán bún cá rau cần, ốc đồng, cua ruộng ở ngay trung tâm phường Nguyễn Trãi, thị xã Hà Giang bảo tôi: Muốn có được một bát bún cá rau cần ngon trước tiên phải chọn cá, cá sông, cá suối, cá ao làng chứ không thể là cá nuôi. Rồi cách làm cá cũng đặc biệt chú trọng.
Cá được nướng khéo, và cũng có khi là luộc để tạo một mùi vị đặc trưng. Rồi còn phải xào thịt cá, xay xương, lọc cốt, chọn rau cần, hành hoa. Hương vị tẩm ướp rất công phu chứ không đơn giản như người ta tưởng. Chỉ cần một chút sao lãng là bát bún cá rau cần đánh mất "duyên" với người sành ăn.
Thịt những con cá rô vàng hoe, những chú cá diếc trắng phau, cá quả săn chắc được bà cụ cho vào chảo mỡ con đang sôi trên bếp lào xào. Bát bún được tráng nước sôi bốc khói. Chiếc chảo xoay tròn trên tay bà rồi thoắt một cái, những miếng cá đua nhau nhào vào mặt bát bún đã được rải đều rau cần.
Tiếp đó là một muôi vàng sóng sánh nước dùng với vài miếng trứng cá hấp dẫn. Ôi cái mùi gừng cay nồng, mùi hành hoa ngai ngái, mùi thì là rộn rạo và nhất là mùi cần ta hay còn gọi là cần ao thấm vào bát bún cá mới quyến rũ làm sao.
Trước khi thưởng thức, nhớ thêm vài miếng ớt tươi thái lát, vắt chút chanh rồi đưa đũa đảo đều lên. Sau đó nhón thêm vài ba cọng húng ngổ, nhưng đừng cho nhiều quá. Nước dùng sóng sánh beo béo tinh chất từ xương cá xay nhuyễn, uống sâu vào ruột ngó cần nồng nồng, làm nên mùi vị hết sức đặc biệt.
Nhón trên đầu đũa vài sợi bún kéo theo cái màu vàng của nước dùng, cùng vị cần khoan thai, và cả mùi hăng hăng của rau húng ngổ, cho vào miệng, thì ôi thôi, khắp châu thân ngất ngây đến khó tả. Cây rau cần và con cá rô, cá diếc đã tạo nên một hương vị đồng quê thân thương, khiến cho bao người khi xa thì nhớ, khi ở thì thèm.
Theo Nguyễn Quang
Thanh niên