Đông y cho rằng ngó sen khi tươi có tính hàn, ngọt mát, có thể tiêu ứ máu, thanh nhiệt, thích hợp với chứng khát khi say rượu, ho ra máu, nôn ra máu.
Chọn ngó sen
Ngó sen có hai loại, ngó sen nếp và ngó sen tẻ. Khi chọn mua ngó sen nếp, nên chọn thân trắng, non mịn, vỏ mỏng, đốt mắt nhỏ, phần bên trong sáng và nhẵn, đốt ngắn, ăn mềm. Không nên chọn ngó sen có thân màu xanh khô ráp, vỏ nhăn nheo héo úa.
Ngó sen tẻ, thân hơi có màu hồng, ráp, có những đường nhăn rõ, vỏ mỏng, đốt mắt to, gồ lên, phía trong có đường nhân, đốt dài, giống hình trụ dẹt, ăn hơi cứng, nhiều xơ và hơi dai.
Công dụng của ngó sen
Nước ngó sen tươi hoặc canh ngó sen có thể trị sốt nóng, khát và thổ huyết, tiểu ra máu, chảy máu mũi, xuất huyết dưới da, nhiệt năng trong cơ thể được bài tiết ra ngoài qua đường tiểu tiện…
Ngó sen, nhất là đốt ngó sen, là vị thuốc cầm máu rất tốt, chuyên trị các loại xuất huyết như thổ huyết, ho ra máu, tiểu ra máu, đại tiện ra máu… Dân gian thường dùng 6 – 7 đốt ngó sen giã nhỏ, cho vào ít đường đỏ uống, có hiệu quả cầm máu rất tốt.
Các bài thuốc đơn giản từ ngó sen:
Nước mía ngó sen:
Mía tươi 500gam, ngó sen tươi 500gam. Mía rửa sạch, róc vỏ, cắt vụn, ép lấy nước.
Ngó sen rửa sạch, bỏ đốt, thái vụn để vào bát to, đồ nước mía vào ngâm từ 8 – 10h, lấy ngó sen ra cho vào máy xay nhuyễn, ép lấy nước, ngày uống 3 lần.
Công dụng: chữa các chứng bệnh viêm đường tiết niệu, đái dắt, đái ra máu…
Cao nho ngó sen:
Nước nho 250ml, ngó sen tươi 250ml. Cho hỗn hợp gồm nước nho, ngó sen vào nồi, đun cho cạn thành cao. Chờ nguội cất trong lọ dùng dần. Uống mỗi lần hai thìa canh hòa đều với nước sôi, ngày hai lần.
Công dụng: lợi tiểu, chữa các chứng bệnh viêm đường tiết niệu, đái buốt thanh nhiệt.
Đoàn Xuân.