Cơ chế của hiện tượng nôn trớ ở trẻ sơ sinh:

Nôn là hiện tượng đẩy ngược các chất trong dạ dày qua miệng do các động tác gắng sức của cơ thể. Trớ xảy ra mỗi khi trẻ ăn no, sau mỗi lần rướn người hoặc thay đổi tư thế đột ngột. Hiện tượng nôn trớ là một biểu hiện bất thường ở trẻ khi bú, hậu quả là thức ăn trào ngược từ dạ dày qua miệng.
 

Khi bú, sữa xuống dạ dày qua tâm vị (còn gọi là van tâm vị một chiều). Trong dạ dày, sữa được hấp thụ một phần, phần còn lại xuống ruột qua môn vị (còn gọi là van môn vị một chiều). Bình thường vài giờ sau sinh, trẻ bú có thể nôn trớ chất nhầy đơn thuần hay lẫn chút máu, bởi niêm mạc dạ dày bị kích thích do nuốt phải một số chất như nước ối, dịch âm đạo... Khi thai sổ, trẻ sơ sinh đều trớ ít nhiều. Trẻ mập trớ nhiều hơn do hệ giao cảm hưng phấn, trương lực dạ dày cao hơn và ăn nhiều hơn.

Nôn trớ sinh lý còn gọi là trào ngược dạ dày - thực quản, xảy ra ở 20 - 40% trẻ nhỏ. Thường sau 7-8 tháng tuổi, trớ sinh lý không còn nữa. Có nhiều yếu tố liên quan đến hiện tượng nôn trớ ở trẻ nhỏ, song chủ yếu là do sự phát triển chưa hoàn thiện của hệ tiêu hóa:

 Cơ vòng tâm vị hoạt động kém do còn yếu và xốp
 Hẹp môn vị gây chậm tháo rỗng dạ dày
 Dạ dày trẻ nằm cao và ngang
 Hệ vi khuẩn hỗ trợ tiêu hóa chưa ổn định
 

Khi mới chào đời, hệ vi khuẩn hỗ trợ tiêu hóa ở đường ruột của bé còn chưa được ổn định, trong đó các vi khuẩn có hại phát triển cạnh tranh về nguồn thức ăn và môi trường sống với những vi khuẩn có lợi kích thích tốc độ tiêu hóa và khả năng hấp thu chất dinh dưỡng của cơ thể bé. Dựa trên nguyên nhân này, trên thực tế hệ tiêu hóa của bé rất nhạy cảm và dễ bị mắc chứng rối loạn tiêu hóa, đầy bụng.

Trẻ dễ bị kích thích khi thay đổi tư thế hoặc do khói thuốc. Thêm vào đó, nếu tư thế trẻ bú không đúng sẽ làm cho không khí trong dạ dày dâng lên cùng với một ít sữa, dịch dạ dày qua tâm vị trào ngược lên thực quản và ra ngoài.

Các nguy cơ của hiện tượng nôn trớ:

 Ảnh hưởng đến việc hấp thu dinh dưỡng
 Ảnh hưởng đến tâm lý làm trẻ sợ, bỏ bú
 Dịch trào ngược vây viêm thực quản
 Nôn trớ khiến trẻ dễ bị sặc sữa vào đường hô hấp gây viêm phổi

Nhằm hạn chế tình trạng nôn trớ, thuốc chống co bóp dạ dày có thể được sử dụng. Tuy nhiên, biện pháp này chỉ được dùng khi thật cần thiết hoặc trong các trường hợp bệnh lý. Giải pháp mà chuyên gia thường đưa ra cho các bà mẹ là:

 Chia nhỏ bữa ăn
 Tạo môi trường yên tĩnh khi cho trẻ ăn
 Tránh các tác động: Khói thuốc, thay đổi tư thế đột ngột

Tuy nhiên, bạn đã bao giờ tự hỏi, tại sao hiện tượng nôn trớ vẫn xảy ra nhiều ngay cả khi bạn cho bé ăn đúng cách? Bạn đừng ngạc nhiên, vấn đề lại thường nằm ở chính loại thức ăn bạn dùng cho bé:

- Trong loại thức ăn đó có quá nhiều chất dinh dưỡng: Trong giai đoạn đầu đời, cơ chế tiêu hóa của bé còn chưa hoàn thiện với sự thiếu hụt của một số loại enzym cần thiết cho việc hấp thu trọn vẹn các chất dinh dưỡng được đưa vào trong cơ thể, dẫn tới tình trạng tiêu hóa không hết thức ăn nếu có quá nhiều chất dinh dưỡng được bổ sung, gây đầy bụng, khó tiêu.

- Tỉ lệ các chất trong loại thức ăn đó không phù hợp với hệ tiêu hóa của bé: Hệ tiêu hóa còn non trẻ của bé còn chưa được hoàn thiện, dẫn tới tình trạng nếu tỉ lệ các chất dinh dưỡng được đưa vào cơ thể không phù hợp với khả năng tiêu hóa của bé sẽ gây hiện tượng thiếu các chất cần thiết và thừa một số chất khác, làm bé khó tiêu.

- Dạng thức ăn đưa vào không phù hợp với cơ địa của bé: Trong giai đoạn đầu đời, hệ thần kinh thực vật của cơ thể bé chưa được ổn định cũng như các cơ van tâm vị còn yếu và xốp, gây hiện tượng bé rất dễ bị nôn trớ trước những thay đổi đôi khi là rất nhỏ của môi trường xung quanh. Chính vì vậy, nếu dạng thức ăn đưa vào quá loãng sẽ vô tình góp phần tạo điều kiện cho hiện tượng đẩy ngược thức ăn trong dạ dày lên thực quản và qua miệng ra ngoài.
 

Giải pháp từ các chuyên gia Physiolac:

Hiểu rõ các các nguyên nhân dẫn tới hiện tượng nôn trở ở trẻ sơ sinh, các chuyên gia Physiolac đã ứng dụng những thành tựu khoa học mới nhất để tạo ra dòng sản phẩm sữa bột chống nôn trớ Physiolac AR1 dành cho trẻ từ 0 – 6 tháng tuổi. Sữa bột chống nôn trớ Physiolac AR1 thể hiện sự hội tụ có hiệu quả các giải pháp khắc phục những nguyên nhân dẫn tới hiện tượng nôn trớ một cách cụ thể:

- Số lượng các chất dinh dưỡng được tính toán hợp lí, vừa đủ:
Số lượng các chất dinh dưỡng được tính toán để đưa vào sữa một cách hợp lí, vừa đủ, thích hợp với khả năng tiêu hóa của cơ thể bé đồng thời vẫn đảm bảo cung cấp đầy đủ các nguyên tố cần thiết cho sự phát triển toàn diện của bé trong giai đoạn đầu đời, như protein, các axit béo thiết yếu, đường, inositol, choline, 13 vitamin và 12 loại khoáng chất.

- Tỉ lệ các chất trong sữa được điều chỉnh hợp lí, gia tăng tốc độ tháo rỗng dạ dày, giúp bé dễ tiêu
Tỉ lệ của 2 thành phần chính gây hiện tượng khó tiêu là protein và đường được điều chỉnh ở mức hợp lí. Trong đó, protein Casein là loại đạm tuy cung cấp nhiều dinh dưỡng nhưng lại rất khó tiêu đối với hệ tiêu hóa còn chưa hoàn thiện của trẻ sơ sinh. Hiểu rõ điều này, các chuyên gia Physiolac đã tăng cường hàm lượng protein Whey, là loại đạm hòa tan dễ tiêu để đưa ra tỉ lệ đạm hợp lí với 45% protein Casein và 55% protein Whey. Bên cạnh đó, tỉ lệ đường hợp lí với sự tham gia của các loại đường dễ tiêu hóa như lactose (là đường sữa, tạo vị ngọt tự nhiên, kích thích khẩu vị của bé) và maltodextrin (cung cấp nhiều năng lượng) đáp ứng hoàn toàn nhu cầu về năng lượng cho sự tăng trưởng và phát triển của bé.
 

- Bổ sung công thức Fibrea+ bao gồm các xơ chất GOS và FOS với tỉ lệ ưu việt:
Cũng như trong các dòng sữa dinh dưỡng Physiolac, sữa chống nôn trớ Physiolac AR1 được bổ sung công thứcFibrea+ bao gồm các xơ chất (prebiotic) GOS và FOS với tỉ lệ ưu việt (90% GOS và 10% FOS) đã được y khoa kiểm chứng (*), thúc đẩy sự phát triển của các loại vi khuẩn có lợi ở đường ruột như bifidobacteria và lactobacilli, là những dòng vi khuẩn kích thích khả năng tiêu hóa và hấp thu chất dinh dưỡng, đồng thời số lượng các vi khuẩn có hại cũng bị suy giảm do chúng không còn môi trường sinh sống. Điều này có tác dụng giúp giảm thiểu nguy cơ đầy bụng hay rối loạn tiêu hóa ở trẻ.

- Ứng dụng kĩ thuật gelatin hóa tinh bột làm đặc thức ăn dạng lỏng
Một đặc điểm nổi bật khác ở dòng sữa bột chống nôn trớ Physiolac AR1 là việc sử tinh bột đã được gelatin hóa. Đây là giải pháp đơn giản nhưng rất hiệu quả đối với hiện tượng nôn trớ ở trẻ sơ sinh. Vai trò của gelatin trong ngành công nghiệp thực phẩm đã được biết đến từ rất lâu, với tính an toàn tuyệt đối cho sức khỏe. Trong quá trình gelatin hóa tinh bột, các liên kết nội phân tử của tinh bột bị bẻ gãy dưới sự hiện diện của nước và nhiệt độ cao, nâng cao khả năng “ngậm” nước của các khu vực chứa liên kết hydro. Quá trình này làm các hạt tinh bột hòa tan vào nhau, dần phá vỡ các khu vực có cấu trúc kết tinh của tinh bột, làm tinh bột trở nên lỏng như dạng gel. 

Việc bổ sung vào thành phần chất đường của Physiolac AR1 tinh bột đã được gelatin hóa giúp:
 Làm sữa được mịn hơn sau khi pha: Khi còn ở trong chai, sữa vẫn duy trì độ lỏng cao giúp bé dễ ăn. Sau đó khi tiếp xúc với axit trong dạ dày, sữa trở nên đặc hơn, giúp tăng cường sự ổn định của sữa trong dạ dày sau khi đưa vào cơ thể bé và giảm thiểu khả năng nôn trớ trước những kích thích bất lợi từ môi trường xung quanh.

 Tinh bột gelatin hóa kích thích vị giác và nâng cao hoạt tính của các enzym tiêu hóa đối với loại liên kết glucosidic, qua đó tăng cường khả năng tiêu hóa.

 Sữa bột chống nôn trớ Physiolac AR1 với thành phần dưỡng chất tương tự như các sản phẩm Physiolac dinh dưỡng, tuy nhiên có những điều chỉnh hợp lí, đảm bảo cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho sự phát triển toàn diện đồng thời giảm thiểu nguy cơ nôn trớ ở trẻ.

-------------
(*) Bohem G, Lidestri M, Casetta P et al. Supplementation of a bovine milk formula with an oligosaccharide mixture increases counts of faecal bifidobacteria in preterm infants. Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed 2002; 86:F178-F181.
(Nguồn: Physiolac - Sữa mát cho bé)

Các bài liên quan