- 10/09/2012 11:03 - 8829 lượt xem
- Thích | 0 yêu thích
- Chia sẻ
- 0 bình luận
Lá lốt có tên khoa học là Piper lolot C. DC, họ Hồ tiêu PIPERACEAE; là loại cây thảo sống dai, cao 30 – 40cm, mọc bò, thân cành có phủ ít lông và phồng lên ở các mấu. Lá đơn nguyên mọc so le, hình tim, rộng, nhẵn, mép uốn lượn, đáy hình tim, đầu lá thuôn nhọn, gân lá chằng chịt hình mạng lưới, cuống lá có bẹ ở gốc. Cụm hoa là một bông đơn độc ở kẽ lá. Quả mọng chứa một hạt. Cây ra hoa, có quả vào mùa thu, từ tháng 8 đến 10.
Lá lốt là một loại rau thơm gia vị rất quen thuộc của nhân dân ta. Nhiều món ăn thiếu Lá lốt mất ngon, coi như không đủ gia vị. Ngoài giá trị làm thức ăn và gia vị, từ lâu đời Lá lốt đã được nhân dân ta dùng làm thuốc chữa thấp khớp và một số bệnh khác. Bộ phận được dùng làm thuốc là cả cây, thu hái lúc có hoa càng tốt.
Theo Y học dân tộc: Lá lốt vị cay, mùi thơm, tính rất ấm, có tác dụng trừ thấp, ấm bụng, tiêu thực, hạ khí trừ hôi tanh.
Theo nghiên cứu của bộ môn Trường đại học Dược khoa Hà Nội: thành phần hoá học của Lá lốt chủ yếu là tinh dầu (tỷ lệ 0,57%), piperin, piperidin. Kết quả thực nghiệm trên súc vật cho thấy nước ép Lá lốt, cao Lá lốt tươi và cao Lá lốt khô đều có tác dụng kháng sinh, chống viêm rõ rệt trên súc vật gây viêm thực nghiệm.
Theo nghiên cứu về kháng sinh thảo mộc của Viện y học dân tộc: Lá lốt (giã dập) có tác dụng mạnh đối với nhiều loại vi khuẩn gây bệnh như Staphylococcus, Streptococcus, Salmonella typhi, Shigella flexneri, sonnei, Shiga, B. subtilis, Es. coli, C. diphteriae, D. pneumoniae, H. pertusis…
Lá lốt có công dụng ấm trung tiêu, ấm dạ dày. Chữa nôn mửa do bị khí lạnh bụng đầy đau. Chữa nhức đầu, đau răng, mũi luôn luôn chảy nước, đại tiện lỏng ra nước, ra máu. Trong nhân dân, lá lốt thường được dùng chữa các bệnh sau: Chữa đau nhức xương khớp: Bài 1: Dùng 5-10g lá lốt phơi khô, hay 15-30g lá tươi, sắc với nước, chia 2-3 lần uống trong ngày. Bài 2: Lá lốt và rễ các cây bưởi bung, vòi voi, cỏ xước, tất cả đều dùng tươi thái mỏng, sao vàng, liều lượng bằng nhau (khoảng 15g khô mỗi loại), sắc với 600ml nước, còn 200ml chia 3 lần uống trong ngày. Bài 3: Lá lốt 20g, thiên niên kiện 12g, gai tầm xoong 16g, tất cả sắc với 400ml, còn 100ml dùng uống trong ngày. Có thể dùng một trong các bài thuốc này, sắc uống liên tục 7-8 ngày sẽ có tác dụng tốt. Chữa bệnh phụ khoa (các viêm nhiễm ở vùng âm đạo, ngứa, ra khí hư): Lá lốt 50g, nghệ 40g, phèn chua 20g, đổ nước ngập lên mặt thuốc 2 đốt ngón tay, đun sôi, bớt lửa giữ cho sôi lăn tăn 10-15 phút, chắt lấy 1 bát, gạn lấy nước trong dùng rửa âm đạo. Phần còn lại tiếp tục đun sôi dùng để xông hơi vào âm đạo, có thể xông nhiều lần. Chữa đổ mồ hôi nhiều ở tay chân: có thể dùng bài thuốc sau đây để ngâm vào buổi tối trước khi đi ngủ: Lá lốt tươi và lá ngải cứu tươi (mỗi thứ 30-50g) rửa sạch, giã nát, cho thêm ít muối (muối hột càng tốt), nấu vừa sôi, để ấm, ngâm chân tay đến khi nước nguội mới thôi (có thể thêm ít nước sôi vừa đủ ấm để ngâm tiếp). Sau đó, lau tay chân thật khô. Thực hiện liên tục 5-7 ngày, ngâm thường xuyên trước khi đi ngủ tối. Có thể dùng 30g lá lốt khô, sao thơm. Nấu với 750ml nước, sắc còn 250ml. Chữa lỵ: Lấy 1 nắm nhỏ lá lốt, sắc với 300ml nước, dùng uống. Chữa bệnh tổ đỉa ở bàn tay: Đồng bào Mường có kinh nghiệm lấy 1 nắm thật to lá lốt, rửa sạch, giã nát, vắt lấy 1 bát nước đặc, uống làm một lần. Còn bã cho vào nồi đun với 3 bát nước, đun sôi vài lần rồi vớt bã để riêng. Khi nước âm ấm thì dùng rửa sạch tổ đỉa. Lau khô rồi lấy bã đắp lên, băng lại. Ngày làm 1-2 lần, liên tục trong 5-7 ngày là khỏi. |
Chữa đau răng: Lấy rễ Lá lốt rửa sạch, giã nát với mấy hạt muối, ép lấy nước, dùng bông sạch tẩm vào răng đau, ngậm 2 – 3 phút rồi xúc miệng bằng nước muối. Ngày tẩm thuốc 3 – 4 lần, làm liên tục 1 – 2 ngày răng đau sẽ khỏi hoặc giảm đau rõ rệt.
Chữa viêm xoang, chảy nước mũi đặc: Dùng lá lốt đã rửa thật sạch với nước muối loãng, vò nát, nhét vào lỗ mũi.
Giải say nắng: Dùng lá lốt tươi, lá khế, lá đậu ván trắng (mỗi thứ 50g), rửa thật sạch, giã nát, thêm nước sạch, lọc lấy nước cốt để uống. Nếu bị rắn độc cắn, cũng nên cho uống nước này trong khi đưa người bệnh đi cấp cứu.
Chữa đau bụng lạnh, đi tiêu phân lỏng, buồn nôn, nấc cụt: Dùng 30-50g lá lốt tươi, rửa thật sạch với nước muối, nhai nát để nuốt nước. Hoặc dùng 30g lá lốt tươi, rửa sạch, nấu với 300ml nước, sắc còn 100ml. Uống khi thuốc còn ấm, trước bữa ăn tối. Dùng liên tục 2-3 ngày.
PS: Bài được tớ tìm hiểu và chọn lọc từ nhiều nguồn nhé.
Hiền Nguyễn